Echo i Narcyz Rzecz o języku upadłym w poezji Andrew Marvella (1621-1678), 83780602807KS (7001442)

Echo i narcyz. Rzecz o języku upadłym w poezji Andrew Marvella (1621-1678) Poeta, purytanin, patriota, jak pisze o nim Pierre Legouis, czy szpieg i szyderca$323 Niniejsze studium poświęcone jest człowiekowi, wobec którego, na zróżnicowanych etapach recepcji jego twórczości, używano wszystkie te określenia.

Andrew Marvell to bez wątpienia jeden z najważniejszych angielskich poetów XVII w. Kojarzony jest on przede wszystkim, choć nie do końca słusznie, z poezją metafizyczną. Współczesnego czytelnika zaintryguje w tej twórczości niezwykła samoświadomość poety i autoreferencyjność jego wierszy.

To poezja, która na siebie wskazuje, wnikliwie przygląda się słowom, doszukując się w nich nieoczywistych znaczeń. Niezwykłą rolę odgrywa w niej rym i zestroje dźwiękowe. Słychać w tych lirykach zwielokrotnione echa, przy pomocy których poeta prowadzi dialog z tradycją, z twórcami sobie współczesnymi, a ponadto z samym sobą.

Tak wnikliwie przypatruje się obrazom rzeczy wytworzonym poprzez język poezji, iż zaczynamy dostrzegać w nich drobną siatkę pęknięć i szczelin. Z tych popękanych obrazów, z niedużych kawałków znaczeń poeta wciąż podwyższa nowe budowle, wyrastające na ruinach przebrzmiałych tradycji i minionych sensów.

Dzisiejszy zachwyt nad Marvellem wyrasta na gruncie ponad trzystu lat recepcji jego twórczości. Zanim zatem przejdziemy do bardziej szczegółowego opisu zagadnień, których dotyczy to studium, przyjrzyjmy się pokrótce historii odbioru poezji i prozy tego poety, w której można wyraźnie zobaczyć wyraźne punkty zwrotne.

Z lektury wielu, wydawałoby się - różnych, wypowiedzi na temat Marvella, rozrzuconych w czasie i wypowiadanych poprzez przychylne i nieprzychylne mu osoby, poprzez literaturoznawców i przez amatorów jego poezji, wyłania się wyjątkowo przejrzysta historia kilku kluczowych momentów w budowaniu kanonu tego poety, które postaram się tu pokazać.

Moim celem nie jest kronikarskie wyszczególnienie wszelkich opracowań poświęconych temu twórcy na przestrzeni trzech wieków, ale zaznaczenie głównych tendencji w recepcji jego twórczości, ze szczególnym naciskiem na toczącą się aktualnie debatę o obszary, w jakich poruszać ma się dzisiejsza krytyka marvellowska.